Geplaatst op 26 februari 2018
Er is iets interessants aan de hand op de arbeidsmarkt. Men heeft het steeds over krapte, maar ik denk dat er iets boeienders speelt. Er is namelijk helemaal geen krapte. We zijn op weg naar een nieuwe manier van kijken naar werk en naar zekerheid.
Een eerste symptoom daarvan is de kruislingse mismatch. De kruislingse mismatch is een interessant fenomeen. Enerzijds willen werkgevers hooggeschoold personeel met vaste contracten aan zich binden, terwijl deze medewerkers de voorkeur geven aan flexibiliteit. Anderzijds willen werkgevers lager geschoold personeel flexibel inhuren, terwijl deze groep werknemers juist wel behoefte heeft aan een vast contract.
In januari kwam een aantal interessante nieuwsberichten naar buiten. Zo meldde het CBS dat het aandeel werkloze mannen tussen 25 en 45 jaar nog altijd flink hoger is dan voor de crisis, eiste het CNV in De Telegraaf een rem op de komst van arbeidsmigranten en zochten werkgeversorganisaties naar draagvlak om samen met de vakbonden een doeltreffend antwoord te formuleren op de robotisering. Berichten die ieder op hun manier krapte weerspreken.
Er is geen krapte, er is een mismatch. Zowel kruislings, zoals hierboven beschreven, als op het gebied van aansluiting tussen vraag en aanbod. Oplossingen zijn te vinden in het sneller en flexibeler maken van opleidingen zodat deze blijvend aansluiten bij het tempo waarin de wereld verandert. Daarnaast moet er werk- en inkomenszekerheid worden geboden. Dat laatste is een interessant vertrekpunt voor het zoeken naar oplossingen. Het vinden van oplossingen verlangt dan wel het loslaten van oude denkpatronen als ‘vaste contracten’ en ‘afremmen van robotisering’. Het is mijn overtuiging dat mensen zich straks niet meer verbinden aan een organisatie (een logo) maar aan een doel. Als mensen een inspirerend doel hebben, dan organiseren ze zich totdat dat doel bereikt is en gaan daarna, in dezelfde samenstelling of een andere, op weg naar het volgende doel.
Ook voor robotisering (een stoer woord voor automatisering) ben ik verre van bang. Sterker nog, robotisering is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat al het werk gedaan wordt ondanks de krimp van de beroepsbevolking.
Al met al is krapte daarom een kwestie van definitie en van perceptie. Ik zie de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Op de nieuwjaarsreceptie van culturele instellingen uit Zuid-Limburg gaf filosoof Bas Haring een mooi perspectief op werk in de toekomst. Zijn stelling: werk is tegen betaling iets doen voor een ander. En zolang er iets voor een ander te doen is, is er dus werk. Zolang als we met elkaar in contact blijven is er toekomst. Hoe die eruit ziet? Geen idee. Maar is de toekomst boeiend? Zonder twijfel!
Roger Holtus
Managing Director Wiertz Company
Lees ook:
Is het nog wel van deze tijd om over een tegenstelling tussen vast en flex te spreken? In de blog ‘De longen van de economie’ vraagt Roger Holtus zich af of het niet beter is te denken in termen van duurzame inzetbaarheid.
In de Reflex, het magazine van brancheorganisatie ABU, reageert managing director Roger Holtus op de stelling: ‘Rutte III geeft geen vertrouwen in de toekomst’. “Vertrouwen in Rutte III? Dat is lastig te zeggen, want qua visie op de arbeidsmarkt is het regeerakkoord vlees noch vis.”