Werken tijdens de feestdagen: hoe zit dat nu eigenlijk?

Het is zowel voor werkgevers als werknemers niet altijd helder wat de exacte rechten en plichten van werknemers zijn als het gaat om werken tijdens de feestdagen. Om direct één misverstand de wereld uit te helpen: u bent als werkgever bijvoorbeeld niet verplicht om een werknemer meer loon te betalen tijdens de feestdagen. Hierover staat niets in de wet. Maar hoe zit het dan wel?

Onderling afspraken maken
De wet bepaalt niets over werken met feestdagen zoals eerste en tweede kerstdag. U hoeft zich als werkgever niet verplicht te voelen om een werknemer hoe dan ook verlof te geven. Als werknemer kan dit niet worden afgedwongen. In de meeste gevallen is het echter zo dat organisaties de deuren sluiten met de feestdagen, zodat ook de werknemers automatisch vrij zijn.

Bij bedrijven die wél geopend zijn tijdens de kerst, bepalen vaak de onderlinge afspraken tussen de werknemer en werkgever of er tijdens kerst wordt gewerkt of niet. Hierover kunt u als werkgever afspraken maken in de arbeidsovereenkomst of staat het vermeld in de collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Indien dit niet het geval is, moet u er als werkgever in onderling overleg uitkomen met uw werknemers.

Wel of niet meer loon betalen tijdens kerst?
Net als voor werken met kerst is er in de wet ook niets bepaald over het loon tijdens de feestdagen. Hier dient u als werkgever ook samen met uw medewerkers uit te komen. Nu is er in de meeste cao’s wel bepaald dat bij werken tijdens feestdagen een toeslag geldt, zoals 200% loon. Echter: een wettelijk recht hierop is er niet.

Bedrijfsbelang staat voorop
Veel werknemers zijn in de veronderstelling dat ze meer zeggenschap hebben over de uren die ze werken tijdens de feestdagen. Ook dat klopt wettelijk gezien niet; er is gewoonweg geen wettelijke basis voor. Als werkgever moet u samen met uw medewerkers overleggen wie wanneer vrij heeft met kerst en hoeveel uren diegene moet werken als die staat ingepland.

Hoewel u als werkgever in principe vrij moet geven als een werknemer daar tijdig om vraagt, kunt u dit verzoek ook weigeren als daar een bedrijfsbelang tegenover staat. Aangezien meerdere medewerkers verlof willen hebben met de feestdagen, kunt u als werkgever onder deze omstandigheden een beroep doen op het bedrijfsbelang en verlof weigeren. Wel is het raadzaam om in dit specifieke geval rekening te houden met de wensen van de werknemers, hoewel het niet mogelijk is om het alle medewerkers naar de zin te maken.