Zijn uw medewerkers verplicht ander werk uit te voeren tijdens corona?

Mag u van uw werknemers iets extra’s vragen als u met uw bedrijf in ontzettend zwaar weer verkeert vanwege de coronacrisis? Of hangt dit af van de welwillendheid en loyaliteit van uw medewerkers?

Aan inventiviteit en creativiteit geen gebrek
In een soort van laatste poging om te overleven, komen horecaondernemers, winkeliers en andere organisaties die hard door de coronamaatregelen worden getroffen met diverse verdienmodellen. Aan inventiviteit en creativiteit geen gebrek bij veel ondernemers: van thuisbezorgen tot take aways en drive-thru’s. Alles wordt eraan gedaan om de zaak overeind te houden. Het merendeel van de medewerkers vindt het ook niet erg om hier een steentje aan bij te dragen. Sterker nog, veel werknemers komen zelf met initiatieven en willen hun werkgever helpen.

Redelijke verzoeken
Er zijn echter ook medewerkers die een tegenovergestelde instelling hebben en bijvoorbeeld weigeren om vanuit de gesloten onderneming pakjes rond te brengen in de regio. De kern van deze discussie is dat de verzoeken van de werkgevers redelijk moeten zijn. Als de verzoeken redelijk zijn, dan mag een werknemer dat zijn werkgever in nood niet weigeren. Niet alleen moreel gezien, maar ook arbeidsrechtelijk niet.

Beroep doen op instructierecht
Een werkgever mag van zijn medewerkers verlangen om tijdelijk andere werkzaamheden te verrichten op basis van zijn instructierecht als dat werk lijkt op het werk dat de werknemer normaal gesproken verricht. Op basis van dit instructierecht mag een werkgever werknemers aanwijzingen geven over de uitvoering van de werkzaamheden. Indien sprake is van een meer ingrijpende en/of langdurige wijziging van het werk of van de functie van de medewerker, is het niet zo makkelijk om dit op basis van het instructierecht voor elkaar te krijgen. De elementaire werkzaamheden en het functieprofiel worden in de meeste gevallen gezien als arbeidscontract en dat kan niet langdurig gewijzigd worden met een beroep op het instructierecht. In dat geval kan een beroep op goed werknemerschap de oplossing zijn.

Goed werknemerschap
Er staat in art. 7:611 van het Burgerlijk Wetboek dat een werkgever zich als goed werkgever moet opstellen én dat een werknemer zich als goed werknemer moet gedragen. Op basis van goed werkgeverschap dienen medewerkers akkoord te gaan met redelijke verzoeken van de werkgever.

Om te kijken of een medewerker een taak om ander werk uit te voeren al dan niet mag weigeren, wordt onder meer gekeken of de werkgever goede redenen heeft om de opdracht te geven. Is het verwezenlijken van het verzoek als gevolg van de coronamaatregelen noodzakelijk voor de voortzetting van de bedrijfsvoering of zelfs voor het voortbestaan van de organisatie, dan is daar sprake van, mits de opdracht gezien de omstandigheden, van redelijke aard is. Daarnaast wordt gekeken of het verzoek van de werkgever redelijk is en of de medewerker in alle redelijkheid en gezien alle omstandigheden van het geval de taak al dan niet mag afslaan. Als de gangbare werkzaamheden er door de coronacrisis niet meer zijn en de werkzaamheden nauw overeenkomen met de oorspronkelijke taken, is er eerder sprake van een redelijk voorstel van de werkgever. Echter dienen ook de belangen van de werknemer worden bekeken.